Three-lines of defence in de publieke sector
Het fundament voor control en risicobeheersing
2 dagen
do 5 februari 2026, Nieuwegein
do 19 november 2026
€ 1.595 (leden)
€ 1.745 (niet-leden)
12
Het Three Lines Model vormt voor veel publieke organisaties de basis voor governance en risicobeheersing. In de praktijk blijkt de toepassing echter complex: rollen zijn niet altijd helder, samenwerking stokt en de focus op maatschappelijke waarde komt onder druk te staan.
In deze tweedaagse opleiding leer je hoe je het Three Lines Model effectief toepast binnen de context van overheid en non-profit. Je werkt met het vernieuwde Three Lines Model voor de publieke sector (3LMO) en vertaalt theorie naar jouw eigen organisatie. Het resultaat: een concrete routekaart om governance, samenwerking en volwassenheid van de drie lijnen te versterken.
Het Three Lines Model heeft zich ontwikkeld van een defensief controlemodel naar een samenwerkingsgericht raamwerk voor governance en waardecreatie. Naast het klassieke 3-LoD en het 3-LM staat in deze opleiding het vernieuwde Three Lines Model voor de publieke sector (3LMO) centraal.
Dit model legt sterker de nadruk op maatschappelijke waarde, heldere taken en verantwoordelijkheden en vertrouwen tussen de lijnen. De concrete toepassing verschilt per organisatie en leidt in de praktijk tot herkenbare vragen en dilemma’s, zoals:
- Hoe stuur je op maatschappelijke waarde in relatie tot wet -en regelging?
- Wat als de 1e lijn haar rol onvoldoende pakt?
- Hoe geef je als kleine organisatie invulling aan de 3e lijn?
- Wat is de juiste balans tussen ondersteuning en toetsing?
- Hoe breng je risicobewustzijn, gedrag en cultuur echt in beweging?
De opleiding wordt verzorgd door twee docenten, Robert ‘t Hart en Tjerk Budding, die elk vanuit hun expertise verdieping bieden. Tijdens de opleiding verbinden we de vraagstukken aan actuele praktijkvoorbeelden. Je werkt toe naar een eigen implementatie- of verbeterplan dat aansluit bij jouw organisatiecontext.
Wat ga je leren
- Verdiepende kennis van het klassieke 3-LoD model, 3-LM en het vernieuwde 3 LMO. Je krijgt begrip hoe je deze toepast in jouw organisatiecontext
- Inzicht in waar jouw organisatie nu staat (‘Ist’) en waar je heen wilt (‘Soll’)
- Het herkennen van en omgaan met dilemma’s in de praktijk van governance en risicobeheersing
- Praktische stappen formuleren om de effectiviteit van het Three Lines Model te versterken
- Dieper begrip van de rolverdeling tussen 1e, 2e en 3e lijn en hoe je deze optimaal laat samenwerken.
- Adviseren van het bestuur over hun verantwoordelijkheid binnen het model en het vergroten van hun eigenaarschap
Wat levert het je op?
Na deze cursus weet je hoe je de three lines van jou organisatie in volwassenheid laat groeien. Je krijgt handvatten hoe je het model effectief toepast binnen jouw organisatie. Je krijgt scherp zicht op waar jouw organisatie nu staat en waar verbeterpotentieel ligt. Je leert omgaan met herkenbare dilemma’s uit de praktijk en krijgt concrete handvatten om de samenwerking tussen de drie lijnen te versterken. Ook ben je beter in staat om bestuur en management te adviseren over hun rol in risicobeheersing en internal control. Je verlaat de cursus met een eigen routekaart, waarmee je direct aan de slag kunt.
Bestemd voor
Accountants (AA/RA's), (register)controllers (RC's), Certified Public Controllers (CPC's), Intern accountants, Overheidsaccountants en andere financiële professionals werkzaam in het publieke domein.
Deelnemers worden verondersteld enige werkervaring te hebben met control-audit in het publieke domein. Ook hebben zij zicht op de huidige governance structuur van hun organisatie. Basiskennis van het 3-LoD model wordt bekend verondersteld.
Reacties van onze deelnemers
“Zeer nuttige cursus met een afwisseling van theorie en praktijk met concrete handvatten voor implementatie van Three-lines of defence.”
“Training die een goede basis geeft, met de juiste balans tussen theorie, praktijk en aansprekende voorbeelden.” Alie van Kints RA, Adviseur concerncontrol. Werkorganisatie HLTsamen.
Businesspartner
Dit programma wordt uitgevoerd door onze businesspartner Binnenlands Bestuur Academie. Na inschrijving ontvang je overige correspondentie van Binnenlands Bestuur Academie.Deze tweedaagse opleiding is gericht op praktische toepassing en reflectie op de eigen organisatie. We starten met een nulmeting, waarmee je de volwassenheid van jouw 3-lines inrichting in kaart brengt. Gedurende de dagen werk je stap voor stap aan een routekaart voor jouw organisatie, waarin je inzichten vertaalt naar concrete verbeteracties.
Dag 1 – Robert ‘t Hart
Ochtend
We verkennen de achtergrond, overeenkomsten en verschillen tussen het oude en nieuwe model. We presenteren het nieuwe three lines model voor overheidsorganisaties met meer aandacht voor maatschappelijke waarde, taken en verantwoordelijkheden en vertrouwen. Je leert over actuele ontwikkelingen, valkuilen en best practices.
Middag
In de middag ligt de focus op de rol van de 2e en 3e lijn. We bespreken hun positie in het samenspel én hun bijdrage aan het versterken van control, risicobeheersing en cultuur.
Dag 2 – Tjerk Budding
Ochtend
Op de tweede dag gaan we in op de rollen van de 4 en 5 lijn. We gaan in op de rollen van de bestuursorganen. Daarnaast verdiepen we ons naar de uitgangspunten / ontwerp principes van het nieuwe model; maatschappelijke waarde, taken en verantwoordelijkheden en vertrouwen.
Middag
In de middag gaan we in op de volwassenheid van de verschillende lijnen, bespreken dilemma’s en maken een stappenplan voor je organisatie om te groeien in volwassenheid.
