Laat AI werken, bepaal zelf de koers: dr. Roland van der Vorst over nieuwsgierigheid, ervaring en menselijk oordeel

Hoe houd je als financial regie over mens en machine?

AI is in finance niet langer alleen een handige tool, maar steeds vaker medebepalend voor beslissingen. Daarmee verschuift niet alleen het werk van financials, maar ook hun verantwoordelijkheid. Voor CFO’s, controllers, accountants en andere financiële professionals is dat geen ver-van-je-bed-show, maar dagelijkse realiteit.

De vraag is daarom niet meer óf AI de sector verandert, maar welke rol jij daarin zelf wilt innemen. Juist nu, betoogt dr. Roland van der Vorst, Head of Innovation bij Rabobank, is het cruciaal dat financials hun positie ten opzichte van technologie opnieuw bepalen: waar voeg jij waarde toe, welke verantwoordelijkheid neem jij en hoe zorg je dat jij de koers bepaalt in plaats van alleen mee te bewegen?

In gesprek met Van der Vorst over het kantelpunt dat AI vormt, de blinde vlek in de praktijk en de vraag wat de mens uniek maakt in een AI-gedreven wereld.

“Met AI gaat technologie voor het eerst op grote schaal werk overnemen waarvan we dachten dat alleen mensen dat zouden kunnen doen, namelijk cognitieve arbeid.”
– dr. Roland van der Vorst, Head of Innovation (W&R) / CEO Carbon Bank bij Rabobank en parttime hoogleraar aan de TU Delft (Faculteit Industrial Design Engineering)

Waarom AI nu een kantelpunt is voor jou als financial
AI-systemen nemen steeds vaker beslissingen die vroeger uitsluitend bij mensen lagen. Precies dat maakt deze periode tot een kantelpunt voor financials en accountants, stelt dr. Roland van der Vorst. “Met AI gaat technologie voor het eerst op grote schaal werk overnemen waarvan we dachten dat alleen mensen dat zouden kunnen doen, namelijk cognitieve arbeid. Financiële professionals zullen hierdoor geraakt worden. Aan de ene kant krijgen ze er een geweldig hulpmiddel bij, aan de andere kant valt een deel van hun werk weg. De vraag is hoe daarop te anticiperen. ”

Maar volgens Van der Vorst gaat het om meer dan alleen veranderende takenpakketten of productiviteitswinst. AI raakt aan een diepere laag van ons zelfbeeld. “Het stelt ons voor een fundamentele vraag. Eeuwenlang waanden we ons de slimste op de planeet. Nu is er ineens technologie die in bepaalde opzichten slimmer is dan wij. Het dwingt ons opnieuw na te denken over de vraag: wat maakt ons als mens uniek?” Juist voor financiële professionals, die dagelijks balanceren tussen analyse, oordeel en verantwoordelijkheid, wordt die vraag volgens hem urgent.

De blinde vlek: jouw klant gebruikt zelf AI
Gevraagd naar misverstanden en reflexen bij finance professionals, ziet Van der Vorst een duidelijke blinde vlek. De aandacht gaat nu vooral naar interne productiviteit, terwijl de grootste verschuiving misschien wel buiten de organisatie plaatsvindt. “Grote bedrijven zijn nu vooral geneigd om naar binnen te kijken als het gaat om AI; dat wil zeggen te kijken naar hoe deze technologie kan leiden tot productiviteitsverbetering. Maar ondertussen zijn het vooral hun klanten die met het gebruik van AI veel werk zelf gaan doen en zo een belangrijke bedreiging vormen.” Hij maakt dat concreet met het beeld van “een klant die met behulp van AI zijn eigen M&A-advies samenstelt of juridisch voorwerk kan doen.”

Masterclass Best in Finance | Mens en machine
De financial van de toekomst laat AI werken, maar blijft zélf aan het roer. In deze masterclass ontdek je samen met dr. Roland van der Vorst waar jij onvervangbaar bent, welke taken je aan systemen overlaat en hoe je bewuster stuurt op de wisselwerking tussen menselijk inzicht en machine-intelligentie. Zo versterk je jouw rol als strategische denker, verbinder en duider in complexe besluitvorming.
Schrijf je in | Bekijk programma

Nieuwsgierigheid als kerncompetentie
In zijn masterclass Best in Finance | Mens en machine staat de vraag centraal: wat laat je aan systemen over en waar is de mens onvervangbaar? Kijkend naar de komende vijf tot tien jaar, ziet Van der Vorst een aantal vaardigheden en houdingen die bepalend worden om regie te houden. “Een van de eigenschappen zal zijn: nieuwsgierigheid. En verder zullen waarschijnlijk die vaardigheden die een ervaringscomponent hebben, zoals fysieke onderhandelingen, pleidooien, presentaties, maar ook domeinkennis waar ervaring voor nodig is, moeilijk door AI vervangbaar zijn.”

Tegelijkertijd vindt hij dat je nu praktisch moet beginnen. Voor veel financials voelt AI nog abstract, terwijl de impact op hun werk al heel concreet is. Daarom is Van der Vorst uitgesproken pragmatisch over de eerste stap die je morgen al kunt zetten. Zijn advies is opvallend eenvoudig: “Begin je chatbot te gebruiken als denkmaatje in plaats van alleen als samenvatter of vertaler.”

“Eeuwenlang waanden we ons de slimste op de planeet, maar nu is er technologie die in bepaalde opzichten slimmer is dan wij. Dat dwingt ons opnieuw na te denken: wat maakt ons als mens uniek?”

Project Mercury: een wake-up call voor elke financial
Tot slot wijst Van der Vorst op een ontwikkeling die volgens hem exemplarisch is voor de snelheid én richting van verandering. “Open AI heeft Project Mercury gestart, waarbij ze bankiers inhuren om modellen te trainen om zo zelf financiële dienstverlening op te pakken.”
Deze ontwikkeling is precies het soort verschuiving waar financials niet langsheen kunnen: de infrastructuur van AI schuift het domein van financiële dienstverlening in. Daarmee komt de kernvraag uit dit gesprek scherp terug: waar blijf jij als mens uniek, welke verantwoordelijkheid neem jij en hoe zorg je er concreet voor dat jij de koers bepaalt in plaats van dat de technologie dat doet?

Lees ook: Van vakmanschap naar leiderschap: 18 jaar KPN Mastercourse

Maak kennis met dr. Roland van der Vorst
Roland van der Vorst is Head of Innovation Wholesale & Rural en CEO Carbon Bank bij Rabobank. Hij werkte altijd op het snijvlak van strategisch en creatief denken, onder meer als chairman van BBDO Netherlands, ondernemer in innovatie en branding, als managing director van denktank Freedomlab en als parttime hoogleraar aan de TU Delft (Faculteit Industrial Design Engineering). Daarnaast is hij auteur van meerdere boeken, onder andere De toekomst is eindeloos: een open blik op digitalisering en Nieuwe vervreemding: hoe technologie onze wereld betovert. Roland is wekelijks columnist in Het Financieele Dagblad over technologie en innovatie en wordt gezien als een van de 200 meest invloedrijke mensen in Nederland (De Volkskrant).
Lees meer over zijn expertise en zijn Masterclass Best in Finance | Mens en machine